လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ အဆုံးသတ္ေရးအတြက္ တာ၀န္ယူဖို႔ ျမန္မာ စစ္ဥပေဒခ်ဳပ္ကို HRW တုိက္တြန္း

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကုိ ရပ္တန္းကရပ္ေအာင္ လုပ္ေပးဖို႔နဲ႔ ခ်ဳိးေဖာက္ခဲ့သူေတြကို အေရးယူေပးဖုိ႔ ျမန္မာတပ္မေတာ္ စစ္ဥပေဒခ်ဳပ္ထံကို နယူးေယာက္ခ္ၿမိဳ႕ အေျခစုိက္ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕ Human Rights Watch က မေန႔တုန္းက စာေရးသား ေတာင္းဆုိလိုက္ပါတယ္။ စစ္ဥပေဒခ်ဳပ္ အေနနဲ႔ ကုလသမဂၢ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ဖြဲ႕ေရးကို ေထာက္ခံဖုိ႔လည္း ဒီစာထဲမွာ တုိက္တြန္းထားပါတယ္။ အျပည့္အစုံကို လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕ကို ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထားတဲ့ ဦး၀င္းမင္းက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

လာမယ့္ မတ္လ ၂၇ ရက္ေန႔ ၆၆ ႀကိမ္ေျမာက္ တပ္မေတာ္ေန႔ က်င္းပဖုိ႔ အခ်ိန္မတုိင္ခင္မွာ အခုလို အေမရိကန္ အေျခစုိက္ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႕ႀကီးက စစ္ဥပေဒခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ရာျပည့္ထံကို စာပို႔လုိက္တာပါ။ မေန႔ ၾကာသပေတးေန႔က ထုတ္လုိက္တဲ့ ဒီစာထဲမွာ တပ္မေတာ္ရဲဲ႕ ဥပေဒဆုိင္ရာ ဦးစီးအရာရွိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ရာျပည့္ အေနနဲ႔ တပ္မေတာ္ အဖြဲ႕၀င္အားလုံး ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ လူသားခ်င္း စာနာမႈဆုိင္ရာ ဥပေဒေတြကုိ လုိက္နာ ေစာင့္ထိန္းဖုိ႔ လူသိရွင္ၾကား အမိန္႔ထုတ္ျပန္ေပးဖုိ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕က ဆုိပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ အရပ္သားေတြကို ကာကြယ္ေပးဖုိ႔ ျဖစ္တယ္လို႔ ဒီအဖြဲ႕က ဆုိပါတယ္။

လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေနတဲ့ အဖြဲ႕က ျမန္မာစစ္တပ္ အေနနဲ႔ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႕ေတြကို စစ္ဆင္ တုိက္ခုိက္ရာမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔နဲ႔ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ က်ဴးလြန္ေနတယ္လို႔ ဆုိလိုက္ပါတယ္။ ဒီဒဏ္ေတြကို ျပည္တြင္းစစ္ ျဖစ္ေနတဲ့ ေဒသက အရပ္သားေတြပဲ အဓိက ခံစားရတယ္လို႔ ဒီအဖြဲ႕က ဆိုပါတယ္။

ဒီအခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြထဲမွာ ဥပေဒမဲ့ သတ္ျဖတ္မႈ၊ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းမႈ၊ မုဒိမ္းက်င့္မႈ၊ အတင္းအဓမၼ အလုပ္ခုိင္းေစမႈနဲ႔ အရပ္သားေတြရဲ႕ စားစရာနဲ႔ ပုိင္ဆုိင္မႈေတြကုိ ဖ်က္ဆီး လုယူတာေတြလည္း ပါတယ္လို႔ ဒီအဖြဲ႕က ဆုိပါတယ္။

ဒီစာကို လက္မွတ္ေရးထုိးၿပီး ပို႔ခဲ့တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႕ရဲ႕ ဥပေဒနဲ႔ ေပၚလစီဆုိင္ရာ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ဂ်ိမ္းစ္ ေရာ့စ္ (James Ross) က ျမန္မာစစ္တပ္ဟာ တုိးတက္မႈေတြ ရွိလာၿပီလို႔ ဟန္ေဆာင္ၿပီးေတာင္ ျပတာမရွိဘူး၊ ဒီအခ်က္ကို စစ္တပ္ရဲ႕ ဆက္လုပ္ေနတဲ့ ဆုိး၀ါးတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး မွတ္တမ္းေတြက သက္ေသျပေနတယ္လို႔ ဒီစာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ထဲမွာ ဆုိပါတယ္။

ဒီစာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႕ႀကီးရဲ႕ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ဘရက္ အဒမ္စ္ (Brad Adams) ကို ေမးၾကည့္ရာမွာေတာ့ သူက စစ္ဥပေဒခ်ဳပ္ထံ အခုလို ပို႔ရတာဟာ ပထမဆုံးျဖစ္တယ္၊ သူ႔ဆီပို႔ရတာကလည္း ဒီကိစၥေတြမွာ သူ႔မွာ တာ၀န္ရွိလုိ႔ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။

“ဥပေဒဆုိင္ရာ ကိစၥတခု ျဖစ္တာမုိ႔ စစ္တပ္ တပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြကုိ စနစ္တက် သင္တန္းေပးထားတဲ့၊ ဒီ့ထက္ပိုၿပီး အေရးႀကီးတာက တပ္သားေတြ အေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရွိခဲ့မယ္ဆုိရင္ အေရးယူခံရမယ္ ဆုိတာကို ေသခ်ာေအာင္ လုပ္ဖို႔က သူ႔ရဲ႕တာ၀န္ ျဖစ္တယ္ေလ။”

ဘာျဖစ္လို႔ အခုအခ်ိန္မွာ ပို႔ရတာလဲလို႔ ေမးရာမွာေတာ့ မစၥတာ အဒမ္စ္က ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး စုံစမ္းမႈ ေကာ္မရွင္ဖြဲ႕ေရး ေတာင္းဆုိေနတာမို႔ ဒီလုပ္ငန္းရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတခု ျဖစ္တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔ အေနနဲ႔ ျမန္မာ့ၾကည္းတပ္က က်ဴးလြန္ေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြအေပၚ တာ၀န္ရွိေနတာကို အဆုံးအျဖတ္ ေပးႏုိင္ဖုိ႔ စုံစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ ဖြဲ႕ေပးဖို႔ ေတာင္းဆုိထားပါတယ္။ ဒီေတာင္းဆုိမႈရဲ႕ အဆင့္တခု အေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ျဖစ္ေနတယ္ ဆုိတာကို သိႏုိင္ဖုိ႔ အေၾကာင္းၾကားတာပါ။”

မစၥတာ အဒမ္စ္ကပဲ အခုလို တရား၀င္ အေၾကာင္းၾကားစာ ပို႔တာမို႔ ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႔ အခုလို က်ဴးလြန္မႈေတြ ျဖစ္ေနတာကို မသိလုိက္ဘူး၊ တာ၀န္မရွိဘူး၊ ဘယ္သူကမွ အေၾကာင္းမၾကားခဲ့ဘူးလို႔ ေနာက္ပုိင္းမွာ ျငင္းလုိ႔မရေတာ့ဘူးလို႔ ဆုိပါတယ္။

အဲဒီေတာ့ အခုလို ပို႔တဲ့အတြက္ လက္ေတြ႕မွာ ဘယ္လို အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ရွိႏုိင္ပါသလဲ ဆုိတာကိုေတာ့ မစၥတာ အဒမ္စ္က အခုလို ဥပမာေပးၿပီး ေျပာျပပါတယ္။

“ဥပမာဆုိရင္ ေဘာ့စ္နီးယားမွာတုန္းက ဆလိုဘုိဒန္ မီလုိဆီဗစ္ (Slobodan Milošević) ကို က်ေနာ္တုိ႔က စာပို႔ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီစာကို သူ႔ကို အေရးယူတဲ့ေနရာမွာ အသုံးျပဳႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရွိခဲ့တယ္ဆုိတာ သူသိခဲ့တယ္ဆုိတာ ျပဖို႔ေလ။ အဲဒီေတာ့ သူ အခုလို ျဖစ္တာေတြ မသိခဲ့ဘူးလို႔ ျငင္းလုိ႔မရေတာ့ဘူး။”

မစၥတာ အဒမ္စ္ကပဲ အခုလို ျမန္မာျပည္က စစ္ဥပေဒခ်ဳပ္ဆီ ပို႔တဲ့စာေၾကာင့္လည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ရာျပည့္ အေနနဲ႔ သူ႔မွာ တာ၀န္ရွိတယ္၊ တခ်ိန္ အေရးယူခံရႏုိင္တယ္ ဆုိတာကုိ သိသြားၿပီး တခုခု လုပ္လာဖုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္လုိ႔ ဆက္ေျပာပါတယ္။ သူကပဲ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ရာျပည့္ဆီက စာျပန္လာမွာကိုေတာ့ မေမွ်ာ္လင့္ဘူး၊ အရင္တုန္းက အစိုးရထံ ေရးတဲ့စာေတြလည္း ျပန္လာခဲ့တာ မရွိဘူး၊ ဒါေပမဲ့ အခုအခ်ိန္မွာက စုံစမ္းေရးေကာ္မရွင္ဖြဲ႕ဖို႔ ေထာက္ခံတဲ့ ႏုိင္ငံေတြက တျဖည္းျဖည္း မ်ားလာတာမို႔ အရင္ထက္ေတာ့ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြ အေနနဲ႔ ဒီစာအေပၚ ပုိၿပီး ဂ႐ုထားလိမ့္မယ္၊ ဒီခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြအတြက္ သူတုိ႔မွာ တာ၀န္ရွိတယ္ ဆုိတာကုိ ပုိသတိျပဳလာမိလိမ့္မယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။

တခ်ိန္တည္းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မၾကာခင္ တပ္မေတာ္ေန႔ က်င္းပဖို႔ ရွိေနခ်ိန္မွာ ဒီစာထြက္လာတာေၾကာင့္ အဲဒီအတြက္ ရည္ရြယ္ၿပီး ဒီစာကို ေရးပါသလား ဆုိတာကိုေတာ့ မစၥတာ အဒမ္စ္က…

“ဒီေန႔ဟာ စစ္တပ္အေနနဲ႔ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္အျဖစ္ က်င္းပတဲ့ေန႔ ျဖစ္တယ္ေလ။ ဒီလုိေန႔မ်ဳိးမွာ သူတုိ႔အေနနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ စြမ္းစြမ္းတမံ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္ဆုိတာ စဥ္းစားမိၾကတာ အျပင္ တျခားတဘက္မွာလည္း ဒီစြမ္းေဆာင္မႈ တခ်ဳိ႕ေၾကာင့္ အႏွိပ္စက္ခံေနရတဲ့သူေတြ ရွိေနပါလား၊ အခုလို မေကာင္းတာေတြ က်ဴးလြန္မိခဲ့တာေတြ ရွိေနပါလား ဆုိတာကိုလည္း သိျမင္လာေစခ်င္လို႔ပါ။”

မစၥတာ အဒမ္စ္ကပဲ ဒီ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ အေနနဲ႔ ႀကိဳးစားေနတဲ့ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ဖြဲ႕ေရး ကိစၥဟာ အခ်ိန္ယူၿပီး စိတ္ရွည္ရွည္ ဆက္ႀကိဳးပမ္းသြားရမယ့္ကိစၥ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။

http://www.voanews.com